بررسی اثر تنش شوری بر روی برخی از ارقام کلزای پاییزه

شوری یکی از بزرگترین تنش های غیره زنده است که تأثیر منفی برروی تولیدات کشاورزی دارد. کلزا یکی از مهمترین دانه های روغنی در سطح جهان است بطوریکه بعد از پنبه و سویا سومین دانه روغنی دنیا می باشد. در این بررسی، اثر تیمارهای شوری mm nacl 250، 150، 50، 0 (شاهد) برروی 18 رقم پاییزه کلزا (،agat, artus, briston, colvert, elit, express, iris, licord, okapi, oper, orbit, orkan, slm046, symbol, talaieh, tuiner, zarfam, zargol) در 4 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. برای غربالگیری اولیه این ارقام، درصد و سرعت جوانه زنی ارزیابی گردید که بدلیل عدم جوانه زنی و یا جوانه زنی بسیار ضعیف، تعداد 8 رقم از آزمایشات حذف شد. آزمون نرمال بودن داده ها قبل از انجام تجزیه واریانس انجام گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در 4 تکرار آنالیز شد. اثرات ساده تیمار شوری و رقم و اثر متقابل آنها در سطح احتمال 0/1% تفاوت بسیار معنی داری را نشان داد. مقایسه میانگین ها به روش lsd بر روی اثر متقابل تیمار انجام گردید. بر اساس آن رقم متحمل colvert و حساس agat برای ادامه مطالعات تشخیص داده شد. اثر تیمارهای شوری m m, nacl 150، 100، 50، 0 (شاهد) در 3 تکرار و 3 زمان 6، 12 و 24 ساعت بر روی این سه رقم اعمال گردید. پارامترهایی، وزن تر و خشک ریشه چه، ساقه چه و گیاهچه، طول ریشه چه و ساقه چه، نسبت وزن خشک ریشه چه به ساقه چه، درصد مقدار آب ریشه چه، ساقه چه و گیاهچه، مقدار جذب سدیم در ریشه چه و ساقه چه، مقدار پرولین، مقدار کمی و کیفی کل پروتئین های محلول، مقدار فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت محلول (سوپراکسید دسموتاز، پراکسیداز و کاتالاز)، مقدار قندهای محلول (رامنوز، مانوز، گلوکز و فروکتان) در ریشه چه و ساقه چه بررسی شد. تنش شوری باعث انباشت پروتئین های کل محلول، پرولین قندها، افزایش فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانت شده است و این تغییرات در رقم متحمل colvert شاخص تر از رقم agat بوده است. تغییرات وزن تر، خشک و طول ریشه چه و ساقه چه و همچنین انباشت سدیم در رقم متحمل colvert کمتر از رقم دیگر بود. میزان انباشت پرولین و پروتئین های محلول و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت در رقم متحمل colvert بیشتر از دو رقم کلزا دیگر بود